Ooievaars brengen de lente mee…

Vroeger werd de ooievaar als geluksbrenger gezien, het huis waarop deze vogel zijn nest bouwt, is gezegend. De ooievaar zou bescherming bieden tegen bliksem en brand en voorkomen dat kraamvrouwen zouden sterven.

Ooievaars zijn vroege vogels, vanaf Februari komen de eerste ooievaars weer terug naar Nederland, in Maart/April volgt de rest. Niet alle ooievaars zijn zover weggeweest, want sommige overwinteren toch in Nederland of dichtbij. De meeste ooievaars keren steeds weer terug naar hetzelfde nest, dat dan steeds verder uitgebouwd wordt. Het nest, gemiddeld anderhalve meter breed, wordt opgebouwd met grote takken en twijgen en aan de binnenkant bekleed met graszoden en ander mals plantenmateriaal. Het liefst broeden ooievaars op daken, torens, elektriciteitspalen en hoge bomen. Ooievaars blijven hun nest trouw, waardoor ook de paartjes bij elkaar blijven tot een van hen dood gaat.

Bij de ooievaars zien het vrouwtje en het mannetje er precies hetzelfde uit, alleen is het mannetje vaak groter dan het vrouwtje. De bek en de poten van de ooievaar zijn rood, deze kleur ontstaat door carotenoïde in het voedsel, zoals de rode rivierkreeft. De ooievaar is te herkennen naast andere grote vogels, doordat de poten buiten de staart uit steken.

De ooievaar is een echte jager, het liefst loopt hij over een pas gemaaid weiland, op zoek naar de kikkers, slakken, muizen, mollen, grote insecten of jonge vogels. Deze pikt hij dan met zijn lange snavel snel van de grond, om ze vervolgens op te eten. Als er kuikens zijn, spuugt een van de ouders het eten uit in het nest, zodat de kuikens het lekkers eruit kunnen pikken.

Je kunt de ooievaars van een afstand horen als ze aan het klepperen zijn. Bij het klepperen beweegt de ooievaar zijn snavelhelften heel snel tegen elkaar aan. Ze bewegen hierbij dan hun kop van laag naar hoog, wat het geluid ook nog versterkt. Partners begroeten elkaar vaak op deze manier als ze op het nest landen, maar het kan ook een waarschuwingssignaal zijn.

Weet je waarom een ooievaar vaak op een poot staat?
Vanwege de temperatuurregulatie, via de lange poten kunnen ze veel warmte verliezen. Hierdoor steken ze een poot tussen hun verenkleed en houden ze de poten zo warm.
Wist je dat de ooievaar poept over zijn eigen poten, om juist weer af te koelen.

Een ooievaar is pas op z’n derde levensjaar geslachtsrijp. Een vrouwtje heeft één legsel per jaar, meestal in april en de eieren (gemiddeld drie tot vijf) komen na drieëndertig dagen uit.  Een jonge ooievaar kun je herkennen aan de zwarte snavel, die gedurende de tijd steeds roder wordt. Soms wordt een jong zwak kuiken uit het nest gegooid of opgegeten door ouders, om de andere jonge kuikens meer overlevingskans te bieden. Wil je de ooievaars eens van dichtbij zien, kijk dan op de site van de vogelbescherming bij ‘beleef de lente’, waar je het broeden van deze prachtige vogel live kunt volgen.

Met natuurlijke groet,

Britt Eikholt